De werkweek op

de schop

De werkweek op de schop

In Nederland verrichten vrouwen meer onbetaalde zorgtaken dan mannen, terwijl mannen vaker (voltijd) werken dan vrouwen. Deze ongelijke werk-zorgverdeling wordt in stand gehouden door wetgeving, gendernormen en omstandigheden op de arbeidsmarkt. Wat is het belang van vrijere keuze in werk- en zorgtijden voor zowel vrouwen als mannen? En hoe zorgen we voor meer ruimte om de werkweek op maat in te delen?

De ongelijke werk-zorgverdeling in Nederland

De verdeling van werk en zorg tussen vrouwen en mannen wordt vaak gezien als een vrije keuze, maar uit onderzoek blijkt dat dit lang niet altijd het geval is. Vrouwen worden nog altijd vaker dan mannen verantwoordelijk gesteld voor onbetaald werk. Dit heeft invloed op hun financiële onafhankelijkheid en doorstroommogelijkheden, en zorgt er mede voor dat vrouwen vaker dan mannen in deeltijd werken. Van mannen wordt verwacht dat ze in alle fases van hun leven voltijd werken. Ook zij worden hierdoor beperkt in hun keuzes. Ze hebben bijvoorbeeld minder tijd om met hun kinderen door te brengen.

De cijfers laten zien dat er nog grote stappen te zetten zijn naar een eerlijke werk-zorgverdeling en gelijke kansen voor vrouwen en mannen.

  • Vrouwen besteden 1,5 keer meer tijd aan onbetaalde zorgtaken dan mannen (26 versus 17 uur per week).
  • Dit heeft gevolgen voor de tijd die vrouwen overhouden om betaald werk te verrichten: bijna drie op de vier werkende vrouwen in Nederland werkt in deeltijd, ten opzichte van een op de vier mannen. Nederland kent hiermee het grootst aantal deeltijd werkende vrouwen in Europa.
  • Gemiddeld werken vrouwen in Nederland 28,5 uur per week, mannen werken gemiddeld 39 uur per week.
  • Zes op de tien stellen met kinderen zou de zorg gelijk willen verdelen, maar slechts één op de zes doet dit.
  • 98% van de vrouwen die in deeltijd werken én kinderen tot 13 jaar hebben, noemt de zorg voor hun kinderen als reden waarom ze niet voltijds werken.
  • Een op de drie vrouwen zou meer of weer willen werken als ze dit werk beter zouden kunnen inpassen in hun privéleven, door beter op hun privéleven aangepaste werktijden, thuiswerken en/of een kortere reistijd.
  • 63% van de moeders gaat na het krijgen van een kind minder werken, tegenover 23% van de vaders.
  • Vrouwen (15%) geven vaker dan mannen (11%) langdurige zorg aan naasten. Langdurig zorgverlof wordt in Nederland niet vergoed en door de vergrijzing zal de vraag naar mantelzorg de komende jaren naar verwachting verder toenemen.

Oorzaken ongelijke werk-zorgverdeling

De meerderheid van de vrouwen en mannen wil werk en zorg gelijk verdelen, maar wordt hierin belemmerd. Verschillende factoren spelen hierin een rol. Zo bestaan er bijvoorbeeld hardnekkige sociale normen, gebaseerd op genderstereotypen, die de keuzes en mogelijkheden van mensen beïnvloeden. 79% van de Nederlanders is van mening dat vrouwen met kinderen tot 12 jaar drie dagen of minder zouden moeten werken. Slechts 27% van de mensen vindt dat hetzelfde geldt voor vaders. Ook beleid rondom kinderopvang, partnerverlof, ouderschapsverlof en zorgverlof, de norm van kleine contracten in sectoren waar vooral vrouwen werken en werkgevers houden de ‘deeltijdklem’ voor vrouwen en ‘voltijdklem’ voor mannen in stand.

Het belang van keuzevrijheid

Meer flexibiliteit en keuzevrijheid rondom de werkweek kan gelijkheid in de verdeling van werk en zorg bevorderen. Dit doet niet alleen recht aan de behoeftes van werknemers, het heeft ook een maatschappelijk belang: uit onderzoek blijkt dat bij een gelijke verdeling tussen werk en zorg het bruto binnenlands product met 10,8 miljard euro zal stijgen en dat de loonkloof afneemt. Daarnaast behoorden 1,3 miljoen Nederlanders in 2021 tot het onbenut arbeidspotentieel. Dat zijn mensen die deeltijd werken maar graag meer zouden willen werken, en (semi-)werklozen. Om meer keuzevrijheid en daarmee een meer gelijke werk-zorgverdeling te faciliteren is het van belang dat werkgevers het gesprek aangaan met hun werknemers, zowel vrouwen als mannen, over hoeveel, wanneer en waar zij willen werken.

De winst voor werkgevers

De ongelijke werk-zorgverdeling heeft niet alleen invloed op werknemers, maar ook op werkgevers. Zo kan de ongelijke verdeling nadelig werken voor de doelstellingen van een organisatie, omdat het de doorstroom en representatie van vrouwen in managementlagen beperkt. Deze doorstroom is belangrijk, want meer diversiteit in hogere posities leidt tot verschillende inzichten en het maken van beter afgewogen beslissingen. Daarnaast heeft flexibel werken voor werkgevers ook een toegevoegde waarde: als medewerkers hun werk- en privéleven goed op elkaar kunnen afstemmen leidt dit tot minder stress. Dit kan productiviteit, creativiteit en werkplezier bevorderen. Daarnaast is stress een belangrijke reden voor verzuim. En verzuim kost werkgevers gemiddeld 250 euro per dag. Meedenken met de behoeften van werknemers maakt je bovendien aantrekkelijker als werkgever, waardoor het aanbod aan gekwalificeerde sollicitanten toeneemt en meer werknemers worden behouden. Zeker op de krappe arbeidsmarkt is dit van belang voor werkgevers.

Werken door de jaren heen

In de afgelopen decennia is de arbeidsmarkt flink veranderd, maar de officiële werkweek is al sinds 1960 ongewijzigd. Werkgevers mogen zich afvragen of de huidige werkweek voldoende aansluit op de behoeften van werknemers.

Fix the system!

Zowel de deeltijd- als de voltijdnorm beperken de kansen van vrouwen en mannen, op de arbeidsmarkt en thuis. Door de ongelijke werk-zorgverdeling te benaderen als een vrijwillige keuze en de verantwoordelijkheid voor verandering alleen bij de werknemers te leggen, houden we de huidige situatie in stand. Voor een meer evenwichtige werk-zorgverdeling moeten er systemische veranderingen plaatsvinden: cultuurverandering (het doorbreken van stereotypen), politieke veranderingen (betere verlofregelingen) en veranderingen die werkgevers binnen hun organisatie kunnen bewerkstelligen. WOMEN Inc. ziet hierin een belangrijke rol weggelegd bij werkgevers: ga het gesprek aan met alle werknemers in verschillende fases van hun leven over hoe zij werk en privé willen combineren en hun werkweek willen indelen.

Maar hoe bied je als werkgever meer keuzevrijheid in de werkweek? Hoe ga je het gesprek met je werknemers aan? En wat zijn de huidige verlofregelingen?

Ga aan de slag met de werkweek op maat

Portret Emma voorwoord

“Een ongelijke werk-zorgverdeling leidt ertoe dat talent verloren gaat en de doorstroom van vrouwen naar hogere functies stokt. En dat is niet alleen oneerlijk, het is ook ongunstig voor jou als werkgever. Het is dan ook in ieders belang om ervoor te zorgen dat vrouwen én mannen vrij kunnen kiezen hoeveel uren ze willen werken.”

Emma Lok,  Directeur Strategie & Communicatie WOMEN Inc.
Video
Delen

Uw naam

E-mail

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

Share

E-mail

Facebook

Twitter

Google+

LinkedIn

Contact

Verstuur

Aanmelden

Meld aan