Je leest straks meer over de wettelijke verplichtingen waar werkgevers en werknemers aan moeten voldoen. Omdat er op sommige gebieden en onderwerpen – zoals adoptie en draagmoederschap – weinig wettelijk geregeld is, raden we aan altijd deze stappen te zetten:
Al sinds de jaren ‘30 van de vorige eeuw hebben vrouwen in Nederland recht op zwangerschapsverlof. Daarnaast zijn er ook andere rechten én plichten voor mensen die in verwachting zijn. Je leest ze hieronder.
Als je zwanger bent en gaat solliciteren ben je tijdens of na het gesprek niet verplicht een werkgever te vertellen over je zwangerschap of kinderwens. Daarnaast is een werkgever onder de Algemene Wet Gelijke Behandeling verplicht om tijdens een sollicitatiegesprek alleen vragen te stellen die relevant zijn voor de functie. Vragen over de balans tussen werk en zorg voor kinderen zijn bijvoorbeeld niet toegestaan. De verantwoordelijkheid ligt hiervoor bij de werkgever, maar mocht je toch ongepaste vragen krijgen vind je in dit artikel een aantal tips hoe je kunt reageren.
Je bent verplicht om je zwangerschap binnen een termijn van minstens drie weken voor het zwangerschapsverlof te melden aan je werkgever. Voor een werkgever is het fijner om zo vroeg mogelijk op de hoogte gesteld te worden. Zo kan er op tijd vervanging geregeld worden voor tijdens je verlof. Daarnaast heb je ook rechten zodra je het vertelt, zoals een aangepaste werkplek en meer pauze. Om je te helpen dit gesprek te voeren, heeft WOMEN Inc. samen met 24Baby deze gespreksstarter gemaakt. In de gespreksstarter vind je een checklist terug met de punten die je moet bespreken en regelen met je werkgever. Je kunt altijd aangeven dat je het fijn zou vinden als er een collega bij het gesprek aanwezig is waarin je deelt dat je in verwachting bent en/of het gesprek waarin jullie je andere zaken regelen voor je zwangerschap. Zo heb je een getuige en iemand die je bij kan staan.
Er zijn een aantal rechten die je als zwangere werknemer hebt tot aan je verlof:
Er zijn een aantal verplichtingen waar je als werkgever aan moet voldoen als je een zwangere werknemer in dienst hebt:
Met verlof gaan is een belangrijk onderdeel van pril ouderschap. Er komen heel wat regelingen en regels kijken bij verlof. Wij zetten op een rijtje welke verlofregelingen er bestaan, wat de werkgever moet regelen en wat je als werknemer zelf moet doen.
Op dit moment zijn er in Nederland 4 verlofregelingen:
Als zwangere werknemer heb je recht op minstens 16 weken zwangerschapsverlof. Je werkgever mag je niet benadelen als en wanneer je dit verlof opneemt, door bijvoorbeeld je loon te verminderen. Het verlof begint tussen de 6 en 4 weken voor de verwachte datum van je bevalling. Mocht er sprake zijn van een meerling of een langdurige ziekenhuisopname door een vroeggeboorte, dan heb je recht op langer verlof. Daarnaast ben je verplicht om de eerste 6 weken van je zwangerschapsverlof aaneengesloten op te nemen.
WOMEN Inc. maakte al eerder een magazine dat volledig is gewijd aan geboorteverlof en aanvullend partnerverlof. Hier zetten we de belangrijkste punten nog eens op een rijtje:
Voor ieder kind tot 8 jaar oud kun je ouderschapsverlof opnemen (voor twee- of meerlingen heb je voor ieder kind recht op ouderschapsverlof). Het ouderschapsverlof duurt maximaal 26 keer het aantal uren dat je per week werkt. Ouderschapsverlof is in principe onbetaald, tenzij dit via de cao van jouw sector anders geregeld is.
Om ouderschapsverlof op te kunnen nemen moeten werknemers aan een van de volgende voorwaarden voldoen:
Vanaf 2 augustus 2022 gaat een nieuwe wet betaald ouderschapsverlof in. Ouders hebben vanaf die datum recht op een UWV-uitkering ter hoogte van 70% van hun dagloon tijdens het ouderschapsverlof gedurende 9 weken. Om hier een beroep op te kunnen doen, zijn ouders wel verplicht deze 9 weken verlof op te nemen in het eerste levensjaar van het kind. Als ze dit verlof niet opnemen in het eerste jaar kunnen ze het onbetaald opnemen tot het 8e levensjaar van hun kind.
Alle 4 de verschillende verlofregelingen gaan niet vanzelf in, dit moet je als werkgever aanvragen voor je werknemer bij het UWV. Daarnaast heb je als werkgever geen loondoorbetalingsverplichting voor het zwangerschapsverlof, aanvullend partnerverlof en het ouderschapsverlof. Hier is het UWV namelijk verantwoordelijk voor. Voor het geboorteverlof ben je als werkgever wel verantwoordelijk voor de volledige doorbetaling van het loon.
Wil je het verlof van je werkgever zo goed mogelijk regelen? Zorg er dan voor dat je werknemers goed geïnformeerd zijn over de verschillende verlofregelingen die bestaan. Daarnaast kun je, indien mogelijk, je werknemer 100% doorbetalen tijdens het aanvullend partnerverlof (in plaats van 70%).
Hieronder lees je alles over wat er wettelijk geregeld is voor het kolven en geven van borstvoeding op de werkvloer. Hoe zit dit precies en wat kun je als werkgever en werknemer verwachten?
Ja! Totdat je kind 9 maanden oud is, heb je het recht om dit te doen onder werktijd. Na 9 maanden mag je nog wel borstvoeding geven of kolven op werk, maar dit is dan in je eigen tijd. Voeden of kolven mag maximaal ¼ van je werkdag innemen. Binnen die tijd mag je zo vaak en lang voeden of kolven als nodig is. Deze tijd wordt doorbetaald. Omdat je in deze periode minder uren kunt werken, is het handig als je werkzaamheden daarop worden aangepast.
Het kan fijn zijn om aan je collega’s en werkgever uit te leggen dat je af en toe weg bent om te kolven of voeden, zodat zij begrijpen waarom je deze pauzes neemt. Dit is niet verplicht.
Je bent als werkgever verplicht een geschikte ruimte beschikbaar te stellen voor je werknemer om te kolven en borstvoeding te geven. Deze ruimte moet rustig, afsluitbaar en tochtvrij zijn en een prettig klimaat hebben.
Dit is een moeilijk en verdrietig onderwerp waar mensen liever niet aan denken tijdens hun zwangerschap. Toch is het goed en belangrijk om te weten wat er in Nederland qua werk geregeld is als je een miskraam krijgt.
In Nederland is er wettelijk niet veel geregeld voor mensen die een miskraam krijgen, in tegenstelling tot een aantal andere landen. In de Filippijnen bijvoorbeeld, hebben mensen die een miskraam krijgen sinds 2019 recht op 105 dagen betaald verlof. Verder nam Nieuw-Zeeland dit jaar een wet aan die stellen recht geeft op drie dagen doorbetaald verlof na een miskraam.
Nederland kan een voorbeeld nemen aan deze landen. Daarom onderzoekt het kabinet momenteel of er ook in Nederland een verlofregeling moet komen voor stellen die een miskraam krijgen. De uitkomsten van dit onderzoek worden voor het eind van 2021 verwacht.
In de bestaande regelingen wordt er onderscheid gemaakt tussen de eerste 24 weken van de zwangerschap en de periode daarna:
In Nederland werden er in 2019 376 verzoeken ingediend voor een adoptie. Helaas staat er wettelijk alleen iets vastgelegd over adoptieverlof en is er verder nog weinig geregeld.
Als adoptieouder (of pleegouder) heb je recht op verlof. Adoptieverlof mag maximaal 6 weken duren. Je werkgever is niet verplicht om je loon in deze periode door te betalen. Wel kan de werkgever een adoptie-uitkering voor je aanvragen bij het UWV. Bij deze uitkering heb je recht op 100% uitbetaling van het maximumdagloon. De voorwaarde van het adoptieverlof is dat de rechtbank de adoptie ook heeft uitgesproken. Verder heb je als adoptieouder ook recht op ouderschapsverlof. Je leest daar hierboven meer over terug.
Een draagmoeder is iemand die een kind draagt voor anderen, de wensouders. Op het gebied van draagmoederschap en voor wensouders is zeer weinig geregeld in Nederland. Denk als werkgever dus na over aanvullende stappen die je kunt nemen om je werknemer(s) tegemoet te komen. Lees ook het interview met HEMA, waarin ze vertellen hoe zij dit aanpakken door ‘bijzonder geboorteverlof’ aan te bieden aan hun werknemers.
Werknemer
De draagmoeder heeft recht op zwangerschapsverlof en haar eventuele partner heeft op grond van de wet recht op geboorteverlof.
De Nederlandse wet houdt met het toekennen van verlof slechts rekening met twee mogelijke ouders. Volgens de wet is de draagmoeder juridisch de moeder van het kind. Als de wensouders het kind willen adopteren, kan de draagmoeder na de geboorte het ouderlijk gezag overdragen aan de wensouders, zij worden dan pleegouders en hebben recht op pleegzorgverlof. Na een jaar kunnen ze het kind adopteren.
Voor kersverse ouders kan de overgang naar werk na verlof lastig zijn. Daarom is het belangrijk om na te denken over de aanpak van de terugkomst. Zowel werkgevers als werknemers moeten hierbij stilstaan en samen afstemmen en afspraken maken.
Het is altijd even wennen als je na het krijgen van een kind weer terug aan het werk moet. Er zijn een aantal tips die je kunt toepassen om deze overgang iets makkelijker te laten verlopen:
Uit onderzoek van WOMEN Inc. en Ouders van Nu, blijkt dat kinderopvang een belangrijke rol speelt in het realiseren van een goede werk-zorg balans. Werkende ouders krijgen van hun werkgever geen vergoeding voor de kinderopvang. Als werkgever betaal je wel een verplichte bijdrage aan de overheid, waardoor het mogelijk is voor ouders om via die weg een vergoeding voor de kinderopvang te krijgen.
Je bent als werkgever verplicht om na de zwangerschap je werknemer terug te laten keren in dezelfde functie, onder dezelfde voorwaarden en omstandigheden als voorheen. De functie of functieomvang (aantal uren dat je werkt) van een werknemer mogen dus niet aangepast worden tijdens of na een zwangerschap, zonder dit als werkgever te overleggen met de desbetreffende werknemer.
Ga als werkgever niet alleen met je zwangere werknemer in gesprek, maar ook met een partner die net ouder is geworden. Ook zij dragen zorg voor het kind en kunnen bijvoorbeeld het aantal uren dat ze werken willen aanpassen.
Voor zzp’ers gelden soms net andere regelingen als het aankomt op bijvoorbeeld de uitkering die je ontvangt en je hebt geen recht op partnerverlof. Op deze pagina lees je terug wat als zzp’er je rechten en plichten zijn en op de website van de UWV vind je informatie over de uitkering die je als zelfstandige kunt aanvragen.
Als werkgever ben je verplicht om voor een discriminatievrije werkomgeving te zorgen. Als het aankomt op zwangerschap en pril ouderschap, moet je als werkgever voldoen aan de rechten en plichten die zijn genoemd in dit artikel. Hieronder valt ook de verplichting om klachten over zwangerschapsdiscriminatie serieus te nemen en zorgvuldig te behandelen.
Vermoed je toch met zwangerschapsdiscriminatie te maken te hebben, dan kun je hier melding van maken bij het Het College voor de Rechten van de Mens.
Je leest in het interview met HEMA, Erasmus Universiteit Rotterdam en Kindergarden hoe zij op hun eigen effectieve manier omgaan met onder andere vervanging tijdens verlof en verlof voor regenboog ouders.
Uw naam
Naam ontvanger
E-mail adres ontvanger
Uw bericht
Annuleer
Verstuur
Google+
Bedankt voor uw reactie.
Annuleer
Verstuur
Annuleer
Meld aan
Share on Facebook
Share on Twitter
Share on Google+
Share on LinkedIn
