interview
Monique Bosbaan is HR consultant bij ABN AMRO en initiator van LEEFVitaal!, het vitaliteitsprogramma van de bank. Om verzuim door stress aan te pakken gaat ze graag het gesprek aan: “Ik ben wel van de taboes doorbreken en dingen bespreekbaar maken.”
‘We care’ is de overkoepelende boodschap: het moet ook echt leuk zijn om hieraan mee te doen en niet alleen een manier zijn om het verzuim te drukken of kosten te besparen.
We hebben niet voor niets 150 vitaliteits-ambassadeurs binnen ABN Amro. Zij organiseren bijvoorbeeld lunchwandelingen of sporen collega’s aan elke dag de trap te nemen in plaats van de lift.
Monique: “Vergeleken met de benchmark, andere financiële instellingen dus, zitten we een flink stuk onder het gemiddelde. De oorzaken van verzuim registreren we alleen wanneer het om een langdurig probleem gaat, niet om een weekje griep bijvoorbeeld. Daarbij zien we vaak mentale oorzaken terugkomen. Sowieso omdat we bij de bank in het algemeen niet te maken hebben met fysiek werk, maar vooral denkwerk en achter beeldschermen zitten. De redenen van langdurig verzuim zijn dan ook meestal psychisch.”
“Het speelt vaak bij vrouwen tussen de 45 en 55 jaar. Dat is ook niet de makkelijkste levensfase: vaak hebben ze puberkinderen, te maken met mantelzorg, de overgang. Niet iedereen denkt er hetzelfde over, maar ik vind dat je hierin best onderscheid mag maken, tussen man en vrouw bijvoorbeeld. Waarom niet? Ik kreeg een tijdje geleden ook kritiek toen we iets organiseerden voor jonge moeders: waarom niet ook voor jonge vaders? Er is nou eenmaal verschil in wat er ervaren en hoe we daarmee omgaan. Dat verschil ontkennen maakt het probleem alleen maar groter. Voor jonge vaders bieden we weer andere oplossingen, zo betalen we het partnerverlof van 6 weken voor 100%.”
“Vroeger werkten we vooral met curatieve zorg; het oplossen van het probleem nádat het zich voordeed. Dat blijft belangrijk. Veel samenwerken met zorgverzekeraars is daarbij essentieel, zodat werknemers goed en snel kunnen worden doorverwezen. Elke medewerker wordt jaarlijks uitgenodigd voor een gratis gezondheidsonderzoek. Zij krijgen via een persoonlijke account een uitgebreid digitaal advies en als het nodig is worden ze uitgenodigd bij de arbodienst en kunnen ze een half jaar gratis gebruik maken van leefstijlcoaching. Sinds een aantal jaar is er daarnaast meer aandacht voor preventie. Daarbij richten we ons op mensen enthousiasmeren voor een gezonde levensstijl. We bieden een heleboel workshops aan, ook online. Dat gaat van mentale kracht via voeding tot slaap en bewegen, om alleen of samen met collega’s te doen. Dat laatste kan bijvoorbeeld goed werken bij Weight Watchers, waarmee we een samenwerking hebben en zien dat groepen collega’s elkaar ondersteunen en aansteken met hun enthousiasme. Daar geloof ik heel erg in. We hebben niet voor niets 150 vitaliteitsambassadeurs binnen ABN Amro. Zij organiseren bijvoorbeeld lunchwandelingen of sporen collega’s aan elke dag de trap te nemen in plaats van de lift. En dan is er nog de balansmeter: een online vragenlijst, die we in samenwerking met de Arbodienst en Universiteit Maastricht hebben ontwikkeld. Als je een sterk verhoogd risico op langdurig verzuim hebt, dan blijkt dat daaruit. Zo iemand kunnen we er dan uitpikken, om hem of haar extra te begeleiden en verdere ellende te voorkomen.”
“We besteden extra aandacht aan de overgang. Daar heerst nog een taboe op, mensen durven er niet goed over te praten terwijl heel veel vrouwen er last van hebben. Als je weet wat het precies is en wat de symptomen zijn, dan kijk je als collega minder gek op als iemand opeens een opvlieger krijgt tijdens een meeting bijvoorbeeld. Ik zie dat veel vrouwen in de overgang onterecht de diagnose burn-out krijgen. Samen met een gynaecoloog die een multidisciplinaire aanpak heeft, een combinatie van fysio- en psychologische begeleiding, voeren hebben we hier een aanpak voor bedacht. Er zijn lezingen en online workshops, die allemaal bomvol zitten. Je ziet het effect daarvan bijvoorbeeld op ons intranet, daar voelen mensen zich veilig genoeg om openlijk te vertellen hoe de workshop ze heeft geholpen. Ik ben wel van de taboes doorbreken en dingen bespreekbaar maken. Idem dito met mantelzorg. We zagen de cijfers, dat landelijk steeds meer mensen hiermee worstelen. Inmiddels hebben we als bedrijf een officiële erkenning gekregen als ‘Mantelzorgvriendelijke werkgever’. Zo zijn er een website met tips over onze verlofregeling en doorverwijzingen naar andere plekken om informatie en hulp te verkrijgen, een online community om ervaringen te delen en lunches met lotgenoten. Deze manier van werken is een aantal jaar geleden gestart, toen we op een vergelijkbare manier hart- en vaatziekten onder de aandacht brachten. Er bleek bijvoorbeeld dat vrouwen met deze issues vaak niet goed gediagnosticeerd worden, omdat hun signalen niet herkend worden. Door lezingen van een cardioloog en specifiek onderzoek dat we konden verbinden met ons vitaliteitsprogramma, konden we aantonen wat het belang is van zaken als goed slapen en bewust omgaan met stressklachten.”
“We willen dat je aan het eind van de dag met minstens zoveel energie thuiskomt als dat je in de ochtend bent vertrokken. Als ik zie dat mensen tevreden zijn over ABN als werkgever, vind ik dat echt mooi en inspirerend. Laatst nog zei een collega met een chronische ziekte dat hij zonder de hulp en trainingen niet meer aan het werk was geweest. Vitale medewerkers zijn bovendien wendbaarder. We leven in een beweeglijke wereld, ook in onze sector zijn er voortdurend allerlei veranderingen, en daar moet je wel mee om kunnen gaan. Vanwege al die redenen zorgen we dat dit onderwerp goed bespreekbaar is in het management. We maken het vast onderdeel van het functioneringsgesprek en laten bijvoorbeeld optekenen wat iedereen nodig heeft van zijn of haar leidinggevende om energie te krijgen van het werk. Als je het een vanzelfsprekend onderdeel van het gesprek maakt, gaan mensen er automatisch bewuster mee om.”
“Het runnen van het vitaliteitsprogramma is voor een groot deel marketing. Ik ben voortdurend bezig met het communiceren van alle cursussen, workshops en mogelijkheden tot begeleiding en ondersteuning. Zo heb ik wel eens persoonlijk flyers staan uitdelen. ‘We care’ is de overkoepelende boodschap: het moet ook echt leuk zijn om hieraan mee te doen en niet alleen een manier zijn om het verzuim te drukken of kosten te besparen.”
“Maak het psychisch verzuim onderdeel van je bedrijfsplan. Dan werkt het ‘t beste. Motiveer collega’s om samen iets te ondernemen. Het effect van alle initiatieven is het grootst onder mensen die met de hele afdeling of kleinere groepjes wat ondernemen, zoals bootcampen. Dan sijpelt het langer door, binnen het hele bedrijf, doordat ze er achteraf samen nog over praten. Niet alleen verbetert dit hun conditie, maar het doet mensen ook positiever kijken naar hun werkgever: het maakt ze trots om onderdeel uit te maken van een team. En dat is ontzettend belangrijk, voor íedere werknemer en werkgever.”
De Balansmeter is een vragenlijst met 34 vragen, ontwikkeld door Universiteit Maastricht en arbodienst Beter. De antwoorden op de vragenlijst geven aan hoe groot het risico voor een werknemer is om in de nabije toekomst langdurig te gaan verzuimen. De Balansmeter werd in de praktijk getest bij een groep van 3900 werknemers van ABN AMRO in Nederland. De test toonde aan dat de Balansmeter inderdaad in staat is werknemers met een verhoogd verzuimrisico op te sporen. Vervolgens is onderzocht of deze werknemers door vroegtijdige begeleiding minder gaan verzuimen. Uit dit onderzoek bleek dat werknemers zeer veel baat hebben bij aangeboden vroegtijdige begeleiding: het verzuim in deze groep was 35% minder dan in de groep werknemers die deze begeleiding niet kreeg. Meer informatie vind je hier.
Daarnaast vindt Monique op de website van Nederland Onderneemt Maatschappelijk veel informatie voor bedrijven die met vitaliteitsbeleid willen starten. Werk&Mantelzorg begeleidt werkgevers in vier stappen naar een mantelzorgvriendelijke organisatie met informatie, inspiratie, advies, begeleiding en concrete tools. Ten slotte geeft het online platform HelloEnergy aandacht aan zowel de mentale als de fysieke gezondheid van medewerkers.
Google+