Hoe ervaar jij de huidige situatie rondom verzuim door stress?

“Voor mij gaat het vooral om menselijkheid. Iemands privéleven is net zo belangrijk als haar of zijn werkende leven. Wanneer je je dat realiseert als weggever, ben je volgens mij al 80% op weg in het voorkomen van dit soort verzuim. Wij zijn een duurzame organisatie en dat geldt net zo goed voor onze mensen. Die zijn méér dan alleen een middel om zoveel mogelijk omzet te draaien bijvoorbeeld. Ik zie het wel eens om me heen gebeuren, bij grote advocatenkantoren of consultancybureaus bijvoorbeeld, waar jonge mensen uitgeperst worden als citroenen. Dan is het helemaal niet zo vreemd dat de gemiddelde leeftijd van mensen met een burn-out zo daalt tegenwoordig. Ik stuur dan ook niet bewust aan op een laag verzuimpercentage, maar houd wél goed in de gaten hoe het met mijn mensen gaat en of ze nog lekker in hun vel zitten.”

Je gelooft dus niet in een strakke scheiding tussen werk en privé?

“Nee, want je neemt jezelf nou eenmaal mee naar het werk. Het lijkt me verschrikkelijk, als je iedere dag op kantoor moet doen alsof je iemand anders bent dan thuis. Het contact met collega’s onderling is bij Duurzaam Den Haag behoorlijk hecht. We weten ook voor een groot deel van elkaar hoe we er privé voorstaan. Zo bespreken we eens per week met z’n allen kort hoe het gaat. Dat kan allerlei kanten op gaan, zolang het maar functioneel is. Geen eindeloze verhalen over afgelopen weekend, wél zaken die invloed hebben op je werk. Zit je bijvoorbeeld in een verbouwing of is je kind ziek, dan kan dat invloed hebben op hoe je werkt. Vier keer per jaar gaan we tijdens een teamreflectie buiten de deur meer de diepte in. Iedereen heeft daar volledig de gelegenheid te praten over wat hem of haar bezighoudt. Hoe zit je erbij, waar denk je aan? Soms zijn het mooie dingen, soms minder mooi: van je vriend ten huwelijk gevraagd hebben tot een overleden moeder. Maar ook: ervaar je momenteel veel werkdruk of gaat het eigenlijk wel lekker? Het hoeft echt niet altijd ellende te zijn, vaak gaat het gelukkig gewoon goed.”

Hoe krijg je iedereen mee in dat proces?

“Je kent vast wel het verhaal van vroeger toen mensen in de mijnen werkten en een kanariepiet in een kooitje mee namen: als die begon te piepen en het loodje legde, dan wist je dat je snel moest vertrekken. Wij hebben een vogeltje van de speelgoedwinkel en die staat op toerbeurt bij een van ons. Diegene heeft op dat moment de verantwoordelijkheid om in de gaten houden of we ons allemaal nog aan de met elkaar gemaakte afspraken houden. We hebben ooit bijvoorbeeld afgesproken dat we niet óver, maar mét elkaar praten. Merkt  diegene dat er veel wordt geroddeld, dan zegt zij of hij er wat van. Als je mensen de verantwoordelijkheid geeft om de werksfeer goed te houden, zijn ze ook eerder bereid om daar iets voor te doen. Zelfregie ervaren in je werk is zó ontzettend belangrijk bij het voorkomen van mentale klachten, dat blijkt telkens weer uit ieder onderzoek. Het idee hebben dat je zelf invloed hebt op je leven, zaken in kunt delen zoals ze voor jou werken. Als jij als werkgever je collega’s serieus neemt, nemen ze jou ook serieus.”

Kan iedereen daar mee om gaan, of loop je ook wel eens tegen weerstand op?

“Nou, ik realiseer me goed dat het nu een beetje klinkt alsof we een kleffe praatclub zijn; dat is écht niet zo. Ik vind het belangrijk dat iedereen zich veilig voelt binnen de organisatie, maar het is geen softe toestand. Een voortgangsgesprek beginnen we altijd met ‘Hoe gaat het met je’, maar daarna gaan we net als iedereen de inhoud bespreken en afspraken maken. Niet oeverloos over problemen praten, ook gewoon knopen doorhakken. Uiteindelijk zijn we hier allemaal om te werken. Hoé we dat doen, kan iedereen in principe leren. Je hebt er wel een bepaalde dosis moed voor nodig en het kan even wennen zijn. Ik heb wel eens iemand aangenomen die uit een heel commercieel bedrijf kwam en hij gaf aan het lastig te vinden om zo eerlijk en direct te communiceren met zijn nieuwe collega’s. Dat vertrouwen moest hij echt opbouwen, want in de commerciële wereld word je vaak juist afgerekend op emoties en openheid tonen.”

Waarom helpt een open werksfeer bij het voorkomen van een verzuim door stress?

“Als alles bespreekbaar is, durf je ook op tijd aan te geven dat je niet lekker in je vel zit en je bijvoorbeeld teveel taken krijgt toebedeeld. Burnouts ontstaan doordat mensen hun grenzen niet aan durven of kunnen geven, daar overheen gaan en alles opkroppen. Een collega vertelde een tijdje geleden dat ze met burn-out klachten kampte. Door ons gesprek bleek dat ze het fijn zou vinden om vaker een kwartiertje te plannen en samen de dag goed af te sluiten, dat doen we nu regelmatig. De collegiale ondersteuning is dus belangrijk, maar daarnaast roepen we ook de hulp in van deskundigen. Er is natuurlijk een arboarts, ook verwijs ik mensen die daar behoefte aan hebben verder door. Bijvoorbeeld toen er Parkinson werd gediagnosticeerd bij een werknemer. Heel zwaar nieuws natuurlijk, waarbij de verwerking daarvan ook een vorm van rouw komt kijken. Toen hebben we Margreeth van Oord ingeschakeld, een externe gecertificeerde coach en vertrouwenspersoon, die gespecialiseerd is in trauma en rouw. Aan het einde van de dag ben ik hun leidinggevende, niet hun psycholoog en ligt mijn taak in het faciliteren van de mogelijkheden en hulpmiddelen.”