“Praten over hun salaris vinden veel mensen enger dan praten over seks”

“Praten over hun salaris vinden veel mensen enger dan praten over seks”

Lilianne
Ploumen

is Tweede Kamerlid en lijsttrekker voor de PvdA en zet zich al lange tijd in voor gelijke rechten voor vrouwen en mannen. Met een nieuwe wet wil ze nu écht een einde maken aan het hardnekkige loonverschil tussen mannen en vrouwen.

Lees verder

Wat houdt deze nieuwe wet precies in?

“Momenteel is de situatie zo dat je als werknemer alles zelf uit moet zoeken en bewijzen. Dat wil de PvdA in samenwerking met SP, GroenLinks en 50Plus nu gaan omdraaien, door werkgevers te verplichten om transparant te zijn over de salarissen die ze hanteren én sancties te heffen wanneer er geen gelijk loon voor gelijk werk is.”

Wanneer zou dit allemaal in moeten gaan?

“Ik hoop op januari 2021. Het ligt nu voor advies bij de Raad van State als initiatiefwetsvoorstel. De feedback die we aan de hand daarvan krijgen gaan we verwerken. Daarna gaat het naar de Tweede Kamer die ook weer vragen kan stellen. Het is een heel proces, veel werk en je moet er een lange adem voor hebben, maar als je het mij vraagt is dit onderwerp het helemaal waard.”

We hebben al sinds 1980 de Wet Gelijke Behandeling, waarin staat dat mannen en vrouwen gelijk betaald moeten worden. Waarom juist nu deze nieuwe wet?

“Dat klopt, en in 1975 kregen we ook al de Wet Gelijk Loon. 44 jaar geleden alweer, en nóg is er zo’n 14% loonverschil. Dit kost vrouwen gedurende hun carrière zo’n 300.000 euro. Sinds die wetten gaat het wel iets beter, maar in dit tempo schiet het niet op. Dan kampen we over dertig jaar nog steeds met verschillen. Vandaar dat we de ontwikkeling een broodnodige zet willen geven met deze nieuwe wet. Het probleem is namelijk dat de oude wetten niet worden gehandhaafd. Eigenlijk is dat heel raar. Stel: we gaan allemaal 100 rijden waar je maar 50 mag, dan krijg je toch ook een boete? Waarom is dat bij deze wet dan niet zo…?”

Eigenlijk is dat heel raar. Stel: we gaan allemaal 100 rijden waar je maar 50 mag, dan krijg je toch ook een boete?

Heeft u ook persoonlijk wel eens met dit soort loonongelijkheid te maken gehad?

“Ik heb altijd mazzel gehad op dit vlak. Mijn eerste echte baan was met vooral veel mannelijke collega’s, maar het betrof een geëmancipeerd bedrijf waar ik hetzelfde kreeg betaald én iedereen daar open over was. Een belangrijk onderdeel van dit probleem is dat mensen niet graag over hun salaris praten. Dat vinden ze vaak enger dan praten over seks. Er zijn nog steeds heel veel vrouwen die kampen met loonverschillen, maar het is een harde strijd die je moet leveren. Ten eerste moet je er überhaupt al achter zien te komen, en je mannelijke collega’s ontfutselen wat zij betaald krijgen. Lukt dat, dan moet je zélf naar je chef stappen om het aan te kaarten en afwachten of die er iets aan kan, mag of wil doen. Dat vind ik echt een omgekeerde wereld.”

Praten over salaris vinden mensen vaak enger dan praten over seks.

Waarom denkt u dat het nog zo vaak misgaat?

“Er zijn hopelijk geen bedrijven of HR-afdelingen meer die expres besluiten om de mannen onder hun personeel meer te betalen dan hun vrouwelijke gelijken. Het probleem is dat er veel zaken onbewust zijn ingeslopen. Uit onderzoek is bijvoorbeeld gebleken dat het bij het inschalen van nieuwe werknemers vaak al mis gaat, omdat vrouwen lager worden ingeschaald. En neem de gekke gewoonte om bij een nieuwe baan je salaris te baseren op het laatstverdiende salaris. Dit slaat sowieso nergens op: als je dus al met een achterstand begint, loop je die gedurende je carrière nooit meer in. Veel mechanismen op dit vlak zijn in het nadeel van vrouwen. Vaak hoor je mensen roepen dat loonverschillen komen omdat vrouwen slechte onderhandelaars zijn, waarbij we irritant genoeg weer zelf de schuld krijgen van de situatie. Maar dat is in onderzoek ontkracht, het is eerder zo dat we minder vaak krijgen wat we vragen.”

Hoe doen we het eigenlijk in Nederland op dit vlak, vergeleken bij de rest van Europa?

“Helaas lopen we een beetje achter. Dat komt grotendeels doordat Nederland een historie heeft waarin vrouwen veel parttime werken. Het duurde hier langer dan in veel andere landen, totdat het geaccepteerd was voor vrouwen om buitenshuis te werken. Het anderhalfverdienersmodel is hier ook nog steeds heel populair, waardoor vrouwen vaak niet economisch zelfstandig zijn. Ons wetsvoorstel is dan ook geïnspireerd op de situatie in IJsland, waar ze de verantwoordelijkheid bij de werkgevers leggen. Dat blijkt goed te werken. Het begint allemaal bij transparantie: werkgevers moeten zelf aantonen dat zij het goed doen. Zo maken we van een individueel probleem een collectief probleem. In Groot-Brittannië en Duitsland is er overigens ook regelgeving, maar zij gaan niet veel verder dan alleen de transparantie en meldplicht, zonder sancties. Dat schiet niet op. Ik wil zorgen dat bedrijven die hierin achterblijven, uiteraard na eerst een waarschuwing, ook echt beboet kunnen worden.”

Werkgeversorganisaties zijn het niet altijd met je eens. Hoe komt dat?

“Ze klagen vooral over teveel regels, bureaucratie en papieren rompslomp. Dat vind ik een gek argument. Bij het betalen van belasting en allerlei andere wetten komt ook administratie kijken. Dat accepteren we allemaal, en voor deze ene wet zou het dan opeens teveel gedoe zijn…? Daarmee zeg je dus eigenlijk dat je er geen zin in hebt om recht te trekken dat vrouwen in een werkend leven €300.000,- minder verdienen. Omdat het teveel administratie is! Dat vind ik erg respectloos naar alle vrouwelijke werknemers. Wel kijken we hoe we het zo makkelijk mogelijk voor werkgevers kunnen maken, bijvoorbeeld door de informatie mee te laten nemen in rapportages die ze tóch al moeten maken, zoals een jaarrekening. Hiermee hoop ik ook kritische politieke partijen zoals de VVD mee te trekken, waarvan de woordvoerder zei dat vrouwen prima zelf in staat zijn om hier wat aan te doen. Volgens mij is inmiddels wel duidelijk dat dit niet het geval is. Ik heb in ieder geval volop vertrouwen dat onze uiteindelijke wet ook hen over de streep zal trekken, en aantoont dat dit een goede toevoeging aan bestaande wetten is, die veel waarde heeft voor de samenleving.”

Het begint allemaal bij transparantie: werkgevers moeten zelf aantonen dat zij het goed doen.

Video
Delen

Uw naam

E-mail

Naam ontvanger

E-mail adres ontvanger

Uw bericht

Verstuur

Share

E-mail

Facebook

Twitter

Google+

LinkedIn

Contact

Verstuur

Aanmelden

Meld aan